اکوکاردیوگرافی روشی غیر تهاجمی برای شناسایی بیماریهای قلبی است. در این روش با استفاده از امواج صوتی فرکانس بالا یک تصویر متحرک از قلب، تولید میشود. اکو اطلاعات زیادی در مورد حفرههای قلب، اندازه قسمتهای مختلف قلب، شکل ظاهری و عملکرد دریچههای قلبی، عملکرد بطنها و دهلیزها، شریانهای اصلی و فشار شریان ریوی در اختیار پزشک قرار میدهد. در این مقاله به بررسی دلایل تجویز اکوکاردیوگرافی و مراحل انجام آن میپردازیم.
دلایل تجویز اکوکاردیوگرافی
پزشک به کمک آزمایش اکو ساختار کلی قلب و وضعیت عملکرد آن را در بدن ارزیابی میکند. ممکن است انجام اکوکاردیوگرافی در موارد زیر ضروری باشد:
- وجود صداهای غیرطبیعی قلبی
- ضربان قلب نامنظم
- درد قفسه سینه غیر قابل توجیه یا تنگی نفس
- حمله قلبی
- تب رماتیسمی
مراحل انجام اکوکاردیوگرافی
بیمار روی تخت دراز کشیده و پزشک الکترودها را بر روی قفسه سینه قرار میدهد. این دیسکهای فلزی (الکترودها) حاوی سیمهایی است که به دستگاه الکتروکاردیوگرام متصل شدهاند. بر روی قفسه سینه ژل مالیده میشود تا امواج صوتی بهتر و راحتتر از پوست عبور کند. دستگاه ترانسدیوسر بر روی قفسه سینه قرار میگیرد و سپس امواج صدا تولید میکند که به سمت قلب هدایت میشود و سپس به دستگاه برمیگردد. امواج به تصویر تبدیل شده و پزشک آن را تفسیر کرده و برای بیمار درمان را تجویز میکند. زمان انجام آن اغلب 15 تا 20 دقیقه به طول میانجامد.

انواع اکوکاردیوگرافی
برای بررسی مشکلات قلبی چندین نوع اکو مختلف وجود دارد؛ نوع الکتروکاردیوگرام به اطلاعاتی که پزشک نیاز دارد، بستگی دارد.
اکوکاردیوگرافی ترانس توراسیک (Transthoracic)
یک آزمایش غیر تهاجمی مشابه اشعه ایکس است. ترانسدیوسر (یک وسیله دستی) روی قفسه سینه قرار گرفته و امواج صوتی با فرکانس بالا (سونوگرافی) را منتقل میکند. این امواج ساختارهای قلب را بزرگ میکنند و تصاویر و صداهایی تولید میکنند که توسط پزشک میتوان از آنها برای تشخیص آسیب و بیماریهای قلبی استفاده کرد.
اکوکاردیوگرافی ترانس ازوفاژیال
در صورتی که پزشک تصویری واضح و دقیقتری از قلب نیاز داشته باید از این روش استفاده میکند.
در این روش گلوی بیمار بی حس میشود و یک لوله انعطافپذیر حاوی مبدل به پایین گلو هدایت میشود و مبدل صدای قلب را ضبط میکند. رایانه صداها را تبدیل به تصاویری متحرک میکند که پزشک روی مانیتور میبیند.
اکوکاردیوگرافی استرس
برخی از مشکلات قلبی فقط هنگام فعالیت بدنی رخ میدهند. در این صورت پزشک از این روش استفاده خواهد کرد. این اکوکاردیوگرام نمیتواند هیچ گونه اطلاعاتی در مورد انسداد شریانهای قلبی ارائه دهد. در این روش تصاویر اولترا سوند از قلب قبل و بلافاصله پس از دویدن بر روی تردمیل یا دوچرخه ثابت گرفته میشود.
اکوکاردیوگرام استرس دوپامین و دوبوتامین
نوع دیگری از الکتروکاردیوگرام استرس است. این آزمایش برای ارزیابی عملکرد قلب و دریچه در هنگام عدم توانایی ورزش بر روی تردمیل یا دوچرخه ثابت استفاده میشود. همچنین برای تعیین میزان تحمل قلب از فعالیت، احتمال ابتلا به بیماری عروق کرونر و ارزیابی درمان قلبی استفاده میشود.
اکوکاردیوگرافی در حالت M
سادهترین نوع اکو گرافی است که تصویر واقعی از ساختارهای قلب نمیدهد؛ برای اندازه گیری یا مشاهده ساختارهای قلب مانند حفرههای پمپاژ قلب، اندازه خود قلب و ضخامت دیوارههای قلب مفید است.
اکوکاردیوگرافی داپلر
برای اندازه گیری و ارزیابی جریان خون از طریق محفظهها و دریچههای قلب استفاده میشود. میزان خون پمپ شده با هر ضربان نشانگر عمل قلب است. داپلر همچنین میتواند جریان خون غیر طبیعی را در قلب تشخیص دهد که میتواند مشکل دریچهها و دیوارههای قلب را نشان دهد.
داپلر رنگی یک شکل پیشرفته از اکوگاردیوگرافی است که از رنگ های مختلف برای تعیین جهت گردش خون استفاده می شود.
اکوکاردیوگرافی دو بعدی
برای مشاهده حرکات واقعی ساختارهای قلب استفاده می شود. حتی به پزشک این امکان را می دهد تا ساختارهای مختلف قلب را در حین کار مشاهده و ارزیابی کند.
اکوکاردیوگرافی سه بعدی
ساختارهای قلب را با جزيیات بیشتر از دوبعدی ضبط می کند. تصاویر زنده ارزیابی دقیق تری از عملکرد قلب را از اندازه گیری های گرفته شده در هنگام ضربان قلب انجام می دهد.این روش اکو آناتومی قلب را نشان می دهد و می تواند برای تعیین برنامه درمانی مناسب برای فرد مبتلا به بیماری قلبی استفاده شود.

مراقبت قبل از اکوکاردیوگرافی اکو
- 6 ساعت ناشتایی قبل از انجام اکو مری
- عدم استعمال سیگار حداقل از 4 ساعت قبل از استرس اکو
- استحمام در روز مراجعه (تراشیدن موی قفسه سینه در آقایان)
- اطلاع به پزشک در مورد داروهای مصرفی ( زیرا مصرف بعضی از داروها قبل از اکو باید قطع شود)
- داشتن همراه
تفسیر اکوکاردیوگرافی
به طور کلی تفسیر اکوکاردیوگرافی اطلاعات زیر را به پزشک می دهد:
قدرت پمپاژ قلب
اکوکاردیوگرام درصد خونی که از بطن پرشده، با هر ضربان قلب پمپ می شود و میزان حجم خونی که بوسیله قلب در یک دقیقه خارج می شود را اندازه گیری می کند. قلبی که نتواند خون کافی را برای نیاز بدن پمپاژ کند، علایم نارسایی قلب خواهد بود.
اندازه قلب
فشار خون بالا و سایر بیماری ها مانند بیماری دریچه قلب یا نقایض مادرزادی می توانند باعث بزرگ شدن حفره های قلب یا ضخیم شدن غیر طبیعی دیواره های قلب شوند. نتایج اکوکاردیوگرافی اندازه قلب را مشخص می کند.
آسیب به عضله قلب
مناطقی ازدیواره قلب که ضعیف منقبض می شوند ممکن است در اثر حمله قلبی آسیب دیده یا اکسیژن خیلی کمی دریافت کنند. اگر اخیرا بیمار دچار سکته قلبی شده است این آزمایش می تواند لخته های خون و تومور های عامل سکته را شناسایی کند.
مشکلات دریچه
اکوکاردیوگرافی می تواند به پزشک کمک کند تا تشخیص دهد دریچه های قلب به اندازه کافی برای جریان خون باز شده و یا به طور کامل بسته می شود تا از نشت خون جلوگیری کند.
نقایص قلب
اکوکاردیوگرافی می تواند مشکلات و اختلالات حفره های قلب، ارتباطات غیرطبیعی بین قلب و رگ های خونی اصلی و نقص های پیچیده قلب مادرزادی را نشان دهد.

انجام اکوکاردیوگرافی
اکو یک آزمایش قلبی است که مشکلات قلب را مشخص میکند. برای انجام اکوکاردیوگرافی میتوانید به کلینیک قلب و واریس دکتر مبینی مراجعه کنید. جهت رفاه حال شما عزیزان و با توجه به شیوع کرونا ویروس میتوانید با استفاده از رزرو آنلاین و بدون نیاز حضوری به مطب، زمان مد نظر خود را جهت ویزیت تعیین نمائید.
بدون دیدگاه