فنر زدن قلب چه زمانی باید انجام شود؟

اگر شما هم در اطرافیانتان شخصی را دارید که مشکل قلبی دارد، باید نام تکنیک فنر زدن قلب را شنیده باشید. بیشتر مردم با این اصطلاح آشنایی دارند اما با ماهیت آن آشنا نیستند. فنر یا همان استنت که در قلب جای‌گذاری می‌شود، دارای پیچیدگی‌های زیادی است که نیازمند مطالعه و کسب آگاهی است. افرادی که از این تکنیک استفاده کردند باید مراقبت‌های خاصی را انجام دهند تا قلبشان به مشکل برنخورد. در این مقاله، شما را با مراقبت‌های بعد از فنر زدن و نیز جزئیات انجام دادن این تکنیک آگاه خواهیم ساخت.

معمولاً برای باز کردن عروق کرونری از روش آنژیوپلاستی و بالن استفاده می‌شود، اما در بعضی موارد به علت ضعیف بودن رگ و همچنین گشاد شدن عروق کرونری بعد از بالن زدن توسط بهترین متخصص قلب و عروق، رگ دوباره با انسداد رو به رو خواهد شد، در این صورت با استفاده از فنر مانع از بسته شدن عروق می‌شوند.

نحوه فنر زدن قلب چگونه است؟

یک لوله باریک و نازک (کاتتر) را از طریق مچ دست یا کشاله ران وارد عروق خونی بدن بیمار کرده و با تزریق ماده کنتراست به تصویربرداری از عروق بیمار می‌پردازند. بعد از مشخص شدن مکان گرفتگی عروق و میزان گرفتگی با استفاده از بالن، گرفتگی عروق را برطرف می‌کنند و استنت یا فنر را در مکان مورد نظر قرار می‌دهند، این فنر مانند یک داربست عمل کرده و از انقباض و گرفتگی عروق خونی قلب جلوگیری می‌کند.

برای انجام فنر گذاری در عروق کرونری، متخصص قلب و عروق ابتدا آنژیوگرافی انجام می‌دهد. تکنیک فنر زدن قلب زمانی که بالن‌‌گذاری، گرفتگی را برطرف نکند و فرد تحت جراحی باز قلبی قرار نگرفته باشد، امکان‌پذیر است.

بسیاری از افراد چه خانم و چه آقایان، از این تکنیک هراس دارند اما باید بدانید میزان خطر و عوارض آن بسیار پایین است و در مقابل، میزان بهبودی بیمار بسیار بالا است. توصیه می‌شود برای درمان و فنر زدن قلب با توجه به حساس بودن این امر و همچنین نیاز به دقت بالا در این جراحی، به بهترین متخصص قلب و عروق مراجعه کنید.

جنس فنر قلب چیست؟

استنت‌ها معمولاً از جنس پلاتین و کروم هستند و دارای اندازه‌های متفاوتی از 8 تا 48 میلیمتر هستند. این فنرهای مخصوص دارای لایه پوششی مخصوص بوده و همچنین روی آنها به دارویی آغشته می‌شود که مانع از تشکیل بافت بین سوراخ‌های استنت شود، زیرا ایجاد بافت در سوراخ‌های استنت، باعث گرفتگی مجدد عروق قلب می‌گردد.

چه زمانی پزشک به بیمار فنر زدن قلب را توصیه میکند؟

فنر زدن قلب برای از بین بردن انسداد شریانی قلب بوده و زمانی استفاده می‌شود که:

• استفاده از دارو و رژیم غذایی در درمان و بهبود بیماری تاثیر نداشته باشند.
• وجود درد در ناحیه قفسه سینه فرد که این درد به این دلیل رخ می‌دهد که عروق کرونری مسدود شده و خون و اکسیژن به ماهیچه‌های قلب نمی‌رسد و قلب دچار اختلال می‌شود.
• زمانی که فرد بیمار دچار حمله قلب شدید شده باشد. با این روش رگ مسدود شده دوباره باز شده و از عوارض ناخوشایند شدید جلوگیری خواهد شد.
• زمانی که عروق اصلی خون در سمت چپ قلب باریک باشد.
• ضعف ماهیچه‌های قلب داشته باشید.
• به بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت مبتلا باشید.

یادآور می‌شویم که عمل فنر زدن قلب برای همه افراد مناسب نیست. این تکنیک جراحی با توجه به شدت بیماری و سلامت بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع گاهی پزشک متخصص قلب و عروق عمل بای‌پس (bypass) را برای بیمار تجویز می‌کند.

عمل بای‌پس نوعی عمل جراحی قلب است که در آن با استفاده از عروق سالم بدن و جای‌گذاری فنر به جای رگ مسدود شده، این گرفتگی و انسداد درمان می‌شود.

انواع استنت داخل عروق کرونری

فنر یا استنتی که مورد استفاده در داخل عروق کرونری قرار می‌گیرد، شامل انواع مختلفی هستند. برخی از آنها عبارتند از:

استنت فلزی بدون پوشش

این استنت که از آلیاژ ضد زنگ ساخته شده و فاقد پوشش است، برای گرفتگی جزئی استفاده می‌شود. تنها ضعف این استنت به وجود آمدن بافت اسکار در سوراخ‌های آن است که احتمال گرفتگی مجدد عروق را در بر دارد.

استنت با محافظ دارویی

در این نوع از استنت به علت وجود دارویی خاص، مانعی برای جمع شدن پوشش اسکار در اطراف عروق قلب ایجاد خواهد شد و احتمال گرفتگی مجدد عروق بسیار کم می‌شود.

استنت مهندسی زیستی

در این استنت‌ها هیچگونه دارویی وجود ندارد و به خاطر وجود آنتی‌بادی‌های روی سطح این فنر، درمان سریع‌تر است و از لخته شدن خون جلوگیری می‌شود.

استنت عروقی قابل جذب

در این روش که یک دارو روی سطح استنت قرار دارد، به مرور زمان جذب بدن شده و از گرفتگی عروق جلوگیری می‌کند. بست آن جزئی از بدن می‌شود اما دوره درمان با این روش بسیار کند است.

استنت درمان دوگانه

یکی از بهترین متد درمان استفاده از استنت درمان دوگانه است که تمام معایب روش‌های یاد شده را برطرف کرده و روند بهبود را تسریع می‌کند.

نحوه آماده شدن برای استنت گذاری قلب

کارهایی که قبل از انجام استنتگذاری قلب باید انجام دهید، به شرح زیر است:

• یکی از مهم‌ترین موارد قبل از عمل، انجام الکتروکاردیوگرام و عکس‌برداری از قفسه سینه است.
• در صورت مصرف داروی خاص، نوع دارو را به متخصص خود اطلاع دهید.
• در صورت نیاز و تجویز پزشک از آسپرین برای رقیق کردن خون استفاده کنید.
• شب قبل از عمل در بیمارستان بستری شوید و از خوردن غذا پرهیز کنید.

نکات بعد از استنت گذاری

کارهایی که بعد از استنت‌گذاری قلب باید انجام دهید، به شرح زیر است:

• در صورت داشتن درد در ناحیه قفسه سینه که طبیعی است از مسکن برای کاهش درد استفاده کنید.
• 24 ساعت بعد از فنر زدن قلب در بیمارستان بمانید، در صورت بروز حمله قلبی، تحت درمان قرار بگیرید، زیرا احتمال بروز حمله قلب در 24 ساعت اولیه زیاد است.
• به مدت 1 تا 2 ما از انجام ورزش سنگین خودداری کنید.
• از انجام فعالیت‌های سنگین پرهیز کرده و استراحت کنید.
• مصرف زیاد مایعات باعث تسریع در بهبودی بیمار می‌شود.
• بعد از عمل فنر زدن قلب برای جلوگیری از ایجاد لخته خون پزشک از داروهای ضد انعقاد خون استفاده می‌کند که خطر ابتلا به حمله قلبی را کاهش می‌دهد.
• به مدت 6 ماه از MRI استفاده نکنید. در صورت ضرورت استفاده از این دستگاه با پزشک متخصص قلب و عروق مشورت کنید.

عوارض فنر زدن قلب چیست؟

عمل فنر زدن قلب مانند دیگر درمان‌ها دارای عوارضی است اما احتمال بروز عوارض در تمامی افراد بسیار پایین است. در ادامه برخی از این عوارض را بیان می‌کنیم:

• گرفتگی و انسداد مجدد عروق
• احتمال ایجاد لخته خون در مسیر بالن و بروز سکته قلبی
• پارگی و آسیب دیدن عروق کرونری در زمان انجام عمل فنر زدن
• خونریزی در محل ورود دستگاه به بدن که باعث افت فشار شدید و احساس سرگیج و غش می‌شوید.
• به وجود آمدن اختلال در ضربان قلب به علت بالن زدن عروق خونی

توصیه می‌شود بعد از عمل فنر زدن قلب برای اطلاع از بهبودی و به وجود نیامدن عارضه قلبی در فواصل زمانی معین برای چکاپ به پزشک قلب و عروق مراجعه کنید.