احتمالا تاکنون برای افراد بسیاری پیش آمده که با مراجعه به پزشک متخصص، به علت ابتلا به بیماری دارای علائمی که نشان دهنده گرفتگی در عروق خونی است، از روش آنژیوگرافی استفاده کند و متوجه تجمع چربی در دیواره رگ‌های قلب یا اطراف آن شود. در این مقاله به روش انجام آنژیوگرافی و عوارض آن و همچنین سایر جزئیات خواهیم پرداخت.
آنژیوگرافی قلب چیست؟
آنژیوگرافی نوعی آزمایش است که با تزریق رنگ کنتراست به عروق و تصویر برداری از عروق خونی به بررسی جریان خون و گرفتگی آنها می‌پردازند.
در آنژیوگرافی قلب به بررسی عروق کرونری که مسئول انتقال خون به عضلات قلب هستند، می‌پردازند. در صورتی که انسداد در عروق کرونری وجود داشته باشد، اختلالات شدیدی در خون‌رسانی و پمپاژ قلب ایجاد می‌شود که در نهایت باعث بروز بیماری‌های قلبی و سکته قلبی خواهد شد. در این روش با فرستادن لوله‌ای باریک به نام کاتتر از طریق عروق دست و پا و هدایت آن به مکان مورد نظر و تزریق رنگ کنتراست، بررسی گرفتگی عروق کرونری را انجام می‌دهند.
فنر آنژیوگرافی
گاهی قلب فرد به کارگذاری فنر نیازمند است. برای اینکه بهترین دکتر قلب و عروق بتواند برای قلب فنر بزند، ابتدا باید توسط آنژیوگرافی قلب مشخص شود که میزان گرفتگی‌های عروق چقدر است. ناحیه کوچکی از کشاله ران را بیحس کرده و از طریق آن رگ‌های قلب را مورد بررسی قرار می‌دهند.
انواع آنژیوگرافی
در ادامه به انواع مختلف این روش اشاره می‌کنیم:
آنژیوگرافی کرونری
برای تشخیص گرفتگی عروق خونی ماهیچه های قلب، کاتتر را در رگ وارد و به سمت عروق کرونری هدایت می‌کنند. در مرحله بعد از آن تزریق رنگ کنتراست انجام می‌شود.
آنژیوگرافی تفریق دیجیتالی
این روش برای تشخیص انسداد عروق خونی مغز مورد استفاده قرار می‌دهند که با ارسال کاتتر از طریق پا به عروق خونی مغز و تزریق رنگ کنتراست، همراه است.
آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی
در این روش با تزریق وریدی و عکس‌برداری توسط ام ار ای به بررسی انسداد عروق خونی می‌پردازند. این روش یک تکنیک غیر تهاجمی است.
آنژیوگرافی ریوی
این آنژیوگرافی به بررسی عروق خونی ریه برای تشخیص بیماری‌هایی مانند استنوز و آنوریسم استفاده می‌شود.
آنژیوگرافی رادیونوکلئید
نوعی آزمایش هسته‌ای است که با تزریق ماده رادیواکتیو در زمان استراحت همراه است.
آنژیوگرافی کلیوی
در این روش با تزریق رنگ کنتراست به عروق خونی کلیه به بررسی انسداد رگ‌های کلیه خواهند پرداخت.
آنژیوگرافی قلب
این نوع آنژیوگرافی جریان خون در رگ‌ها و عروق قلبی را مورد بررسی قرار داده و از نظر وجود اکسیژن نیز بررسی می‌شوند.
چه زمانی پزشک آنژیوگرافی انجام می دهد؟
- زمانی که در آزمایشات اولیه قلبی احتمال انسداد عروق در فرد وجود داشته باشد.
- داشتن درد شدید در ناحیه قفسه سینه که به اختلالات قلبی مربوط می‌شود.
- داشتن سابقه بیماری قلبی و سکته قلبی.
در آنژیوگرافی چه بیماری هایی قابل تشخیص است؟
- التهاب دیواره رگ‌ها
- وجود لخته خون یا آمبولی
- تجمع چربی و پلاک در داخل یا اطراف عروق خونی
- گرفتگی غیر طبیعی در عروق خونی
- وجود انواع بیماری‌های قلبی و مشکلات عروق مادرزادی
در روند انجام آنژیوگرافی، سلامت عروق خونی بررسی می‌شود و همچنین برای بررسی استنت‌گذاری بعد از جراحی استفاده می‌شود. در زمان داشتن تومور به بررسی رگ‌های منتهی به تومور می‌پردازد و در زمان استنت‌گذاری و انجام بای‌پس قلب به پزشک برای شروع جراحی کمک می‌کند.
آماده سازی فرد برای آنژیوگرافی
قبل از اینکه آنژیوگرافی انجام دهید، بهتر است کارهای زیر را انجام دهید:
- شب قبل از انجام آنژیوگرافی باید ناشتا باشید.
- اطلاع به پزشک در صورت مصرف هر گونه دارو.
- در صورت داشتن حساسیت به داروی خاص، به پزشک اطلاع دهید.
- داشتن همراه برای بازگشت به خانه در صورت مرخص شدن.
- انجام تست سلامت و معاینه بالینی توسط پزشک.
روش انجام آنژیوگرافی قلب
پس از انجام مراحل آماده‌سازی و تعویض لباس، متخصص قلب و عروق به شما برای کاهش استرس آرامبخش می‌دهد و سپس ناحیه مورد نظر برای انجام آنژیوگرافی در بدن یا در ناحیه دست و پا را مشخص می‌کند.
بعد از ضد عفونی و بیحسی، یک برش در محل مورد نظر ایجاد کرده و سپس کاتتر را وارد رگ خونی مورد نظر می‌کند. با انتقال کاتتر به محل مورد نظر تزریق رنگ کنتراست انجام می‌شود که به بررسی گرفتگی عروق کمک شایانی دارد. لازم به ذکر است که هنگام تزریق رنگ کنتراست ممکن است، احساس درد و سوزش داشته باشید که زود برطرف می‌شود و رنگ تزریقی به مرور از طریق ادرار دفع می‌شود و جای نگرانی وجود ندارد.
بعد از اتمام تصویربرداری و خروج کاتتر، لازم است حدود 10 الی 15 دقیقه محل ورود کاتتر را برای جلوگیری از خونریزی فشار دهید. در صورت آماده شدن نتایج آنژیوگرافی، پزشک آن را با بیمار در میان می‌گذارد.
عوارض آنژیوگرافی
آنژیوگرافی قلب هم مانند دیگر روش‌های تشخیصی و درمانی دارای عوارضی دارد. ناگفته نماند با پیشرفت ابزار و علوم پزشکی این عوارض تا حدودی کاهش پیدا کرده است. در ادامه برخی از عوارض شایع آنژیوگرافی را نام می‌بریم:
- سکته مغزی
- سکته قلبی
- حمله قلبی خفیف
- آسیب دیدن عروق خونی
عوارض آنژیوگرافی از پا
بروز خونریزی در ناحیه ورود کاتتر که بیشتر در پا رخ می‌دهد. گاهی در موارد استثنایی میزان خونریزی به اندازه‌ای می‌شود که فرد به دریافت خون نیازمند می‌شود.
بروز درد و کبودی در محل ورود و ایجاد حساسیت بدن به رنگ کنتراست.
بعد آنژیوگرافی چه کارهایی باید انجام داد؟
از انجام فعالیت سنگین به علت رخداد خونریزی پرهیز کنید.
تا زمان از بین رفتن اثر داروی بیحسی، از بیمارستان مرخص نخواهید شد.
بعد از انجام آنژیوگرافی به هیچ وجه نباید تا یک روز رانندگی کنید.
تا زمان بهبودی کامل زخم ورودی آنژیوگرافی از حمام و شنا بپرهیزید.
پانسمان محل زخم را تعویض کرده و از ورود آلودگی به زخم جلوگیری کنید.
در صورت داشتن آلرژی یا ضایعات پوستی به پزشک خود مراجعه کنید.
بدون دیدگاه