همان طور که می‌دانید، پمپاژ خون برای بدن، توسط قلب انجام می‌شود و این کار بسیار مهم است. هر گونه اختلال در این عملکرد می‌تواند منجر به ایست قلبی یا حمله قلبی شود که در این صورت یعنی فرد دچار نارسایی قلبی شده است. قلب هر فرد باید توانایی پمپاژ خون به کل بدن را داشته باشد. نارسایی قلبی دارای علائم بسیار واضحی است که هر فرد باید با آنها آشنا باشد.
نارسایی قلبی چیست؟
عدم توانایی قلب در پمپاژ خون و خون‌رسانی به نقاط بدن به علت بروز عارضه در قلب را نارسایی قلبی گویند. علت بروز نارسایی در بدن متفاوت بوده و عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، سابقه خانوادگی و ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای در بروز این بیماری نقش دارند. نارسایی قلبی به معنی توقف کامل فرایند انتقال خون توسط قلب نیست بلکه این فرایند از حالت نرمال ضعیف‌تر است.
علت بروز نارسایی قلبی
برخی از دلایل بروز نارسایی قلب عبارتند از:
- ابتلا به دیابت
- بروز عفونت قلبی
- چاقی و اضافه وزن
- بیماری کم خونی شدید
- مصرف مشروبات الکلی
- بیماری فشار خون بالا
- مشکل در دریچه‌های قلب
- مصرف دخانیات و مواد مخدر
- سابقه حمله قلبی و سکته قلبی
- ابتلا به بیماری قلب در بدو تولد
- استفاده از داروهای درمان سرطان (شیمی درمانی)
- مصرف بیش از حد از مواد غذایی پرچرب و با کالری بالا
- بیماری ضعف عضلات قلب (کاردیومیوپاتی)
- بیماری عروق کرونری: از شایع‌ترین دلایل پیدایش نارسایی قلبی، بروز عارضه یا انسداد در عروق کرونری است که وظیفه خون‌رسانی به عضلات قلب را دارند. وجود پلاک یا چربی و در نتیجه انسداد در عروق خونی قلب باعث اختلال شدید در پمپاژ خون در بدن می‌شود.
علائم بروز نارسایی قلبی
مشکل نارسایی قلبی دارای علایم مختلفی در افراد است که در ادامه به برخی از شایع‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:
- سرگیجه ناگهانی
- حالت تهوع
- تعریق ناگهانی زیاد
- افزایش وزن ناگهانی
- بیرون زدگی رگ گردن
- درد و ورم در ناحیه شکم
- احساس تنگی نفس و تنفس سخت
- ورم ساق پا و مچ دست به علت جمع شدن مایعات در بدن
- به وجود آمدن ضربان نامنظم در قلب یا همان آریتمی قلب
- درد قفسه سینه و سرفه و خش‌دار شدن سینه
انواع نارسایی قلبی
دو نوع نارسایی قلبی وجود دارد:
نارسایی قلبی به علت کاهش تخلیه
در این نوع نارسایی به علت ضعیف شدن عضلات قلب، قلب توان تخلیه کامل بطن را ندارد و خون‌رسانی کامل در بدن انجام نمی‌شود.
نارسایی قلبی بدون تخلیه کامل
زمانی این نارسایی رخ می‌دهد که به علت سفت شدن عضلات بطن و کاهش ظرفیت قلب، خون‌گیری در بطن کاهش پیدا می‌کند که به آن دیاستولیک قلب گفته می‌شود.
روش های تشخیص نارسایی قلب
برخی از راه‌هایی که می‌توان نارسایی قلب را تشخیص داد عبارتند از:
- انجام آزمایش خون
- آزمایش ادرار
- معاینات بالینی و فیزیکی
- عکس برداری از قفسه سینه
- اکوکاردیوگرام یا تصویربرداری از قلب
- تست نوار قلب که به بررسی پالس‌های الکتریکی قلب و تشخیص اختلالات قلب کمک می‌کند.
- ونتریکولوگرافی رادیونوکلئید: در این روش آزمایش هسته‌ای مقداری ماده رادیو اکتیو وارد بدن و جریان خون می‌کنند که با تصویربرداری انسداد در عروق خونی و عملکرد قلب را بررسی کند.
عوارض ابتلا به نارسایی قلبی
برخی از عوارض مبتلا شدن به نارسایی قلب عبارتند از:
به وجود آمدن نارسایی کلیوی
در صورت ابتلا به نارسایی قلبی، خون‌رسانی به کلیه‌ها به طور کامل انجام نمی‌شود و این عامل باعث نارسایی کلیه شده و در صورت حاد شدن بیماری، نیاز به دیالیز می‌باشد.
مشکل دریچه قلب
به علت بزرگ شدن حفره قلب و سفتی دیواره آن، دریچه‌های قلب توان هدایت درست خون از قلب به سایر اندام‌های بدن را نخواهند داشت.
آریتمی قلب
به علت نارسایی قلب، فرد ممکن است دچار ضربان نامنظم یا آریتمی قلبی شود.
آسیب کبدی
تجمع مایعات در بدن به خصوص در کبد به علت نارسایی قلبی باعث عارضه‌های کبدی و عفونت می‌شود.
آیا می توان از ابتلا به نارسایی قلب پیشگیری کرد؟
برای پیشگیری از ابتلا به بیماری نارسایی قلب باید عوامل به وجود آورنده آن را در بدن کاهش داد. به عنوان مثال:
- تغییر در رژیم غذایی و تغییر در سبک زندگی
- ترک مصرف سیگار و مشروبات الکلی
- انجام فعالیت‌های ورزشی روزانه
- درمان بیماری‌های زمینه‌ای و کنترل فشار خون و دیابت
روش درمان نارسایی قلبی
درمان نارسایی قلب با توجه به اینکه این عارضه در کدام قسمت قلب به وجود آمده است، متفاوت است. عموماً این اختلال در قسمت چپ قلب روی می‌دهد، به طوری که به علت ضعف در حفره بطن، پمپاژ خون به صورت کامل انجام نمی‌شود و خون به سمت عقب و ریه بر می‌گردد که به نارسایی سیستولی قلب معروف است.
در صورتی که این عارضه در قسمت راست قلب و بطن راست به علت سفت شدن عضلات دیواره قلب رخ دهد، ماهیچه‌های قلب برای دریافت خون به اندازه کافی باز نمی‌شوند و قلب کمتر از میزان طبیعی خون دریافت می‌کند، این امر باعث ناتوانی در خون‌رسانی به تمام اعضای بدن می‌گردد که به آن نارسایی دیستولی گویند.
روش درمانی مصرف دارو و جراحی است. تغییر در سبک زندگی و اصلاح برخی عادات نامناسب می‌تواند ابتلا به این بیماری را کاهش دهد یا در درمان موثر واقع شود. مانند:
- عدم مصرف مشروبات الکلی
- ترک مواد مخدر و سیگار
- استفاده از رژیم غذایی سالم و کم چربی
- انجام ورزش روزانه
- درمان بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت
- کنترل فشار خون و درمان کم‌خونی
سرعت نارسایی قلبی
علائم نارسایی قلبی به یکباره خود را نمایان خواهند کرد، به عنوان مثال اگر نارسایی قلبی در اثر سکته قلبی باشد، علائم کمتر از یک ساعت نمایان خواهند شد مگر اینکه در حالت استثنا قرار گرفته باشد.
بدون دیدگاه