ادم پا یا ورم پا و درمان آن

ادم پا یا ورم ایجاد شده در پاها به دلایل مختلفی مانند ایستادن به مدت طولانی، سفر هوایی، ضربه و شکستگی ایجاد می‌شود. این تورم که به دلیل تجمع آب یا التهاب بافت و مفاصل به وجود می‌آید، در بیشتر موارد با گذشت زمان از بین می‌رود. در برخی موارد علت ورم پا که در هر قسمت پا مانند مچ، ساق و ران به وجود می‌آید، ممکن است به دلیل بیماری‌های دیگری از جمله نارسایی قلبی و یا بیماری‌های قلبی باشد.

ورم پاها در صورتی که علت پیدایش آنها، بیماری‌های قلبی باشد، به مرور زمان عود می‌کند و شدت می‌یابد. در صورت بروز ورم پا، باید به بهترین متخصص قلب و عروق مراجعه کنید. در ادامه به بیان دلایل بروز ادم پا، تاثیر بیماری‌های قلبی بر ادم پا و راه‌های درمان آن می‌پردازیم.

علل بروز تورم پا

ادم پا به دلیل تجمع مایع بین سلول‌های سازنده بافت‌های بدن رخ می‌دهد. تجمع مایع بین سلول‌های بافت به سمت پایین‌ترین نقطه بدن، یعنی پا حرکت کرده و باعث ورم و التهاب می‌گردد. زمانی که پاها بالاتر از سطح بدن قرار بگیرند، این ورم از بین می‌رود.

دیگر مواردی که باعث ورم در پا می‌شوند، عبارتند از:

• گرمی هوا باعث ورم پا می‌شود که گاهی ورم پا به خودی خود از بین رفته و نیازی به درمان نیست.
• از دیگر دلایل ورم پا، سفرهای طولانی و عدم فعالیت و کم تحرکی است. در مسافرت، پاها به مدت طولانی به سمت پایین آویزان مانده و تورم ایجاد می‌شود. در برخی موارد به دلیل عدم فعالیت پا، جریان خون در این قسمت پایین آمده و در قسمت پاها تجمع پیدا می‌کند که در نهایت تورم را ایجاد می‌کند، اگر تورم ایجاد شده با این دلایل باشد، با راه رفتن و استراحت شبانه از بین می‌رود.
• از دیگر موارد تورم در پاها تغییرات هورمونی در بارداری است که این امر در اواخر زمان بارداری بیشتر مشاهده می‌شود.
• نارسایی‌های قلبی نیز به مرور زمان ادم پا را به وجود می‌آورد. افرادی که مبتلا به نارسایی قلبی هستند، دچار تنگی نفس شده و زمان استراحت و دراز کشیدن بر روی شکم نیز این مشکل شدت می‌یابد.
• اختلال آنمی در گلبول قرمز خون، باعث تورم پا می‌شود.
• علت تورم در پاها ممکن است از عوارض مصرف برخی داروها باشد.
• اختلالات و بیماری‌های کلیوی مانند سندرم نفروتیک و بیماری‌های حاد کلیوی از دیگر دلایل ادم پا است.
• کمبود پروتئین خون مانع از دریافت مایعات از بافت‌ها شده و باعث ورم پا می‌شود. از دلایل کمبود پروتئین می‌توان نارسایی کبد و سو تغذیه را نام برد.
• کم کاری تیروئید دارای نشانه‌هایی مانند خستگی و افزایش وزن است، باعث تورم پا می‌شود.
• گاهی تورم پاها هیچ دلیل خاصی ندارد که به آن ادم ایدیوپاتیک گفته می‌شود.
• کیست بیکر و تورم بافت پشت زانو.
• ضربه و شکستگی پا و پیچ خوردگی پا.
• آرتروز تحلیل برنده باعث ورم در انگشت بزرگ پا می‌شود.
• مشکلات زانو و مفاصل به دلیل نقرس، روماتوئید، آرتریت پسوریاتیک باعث تورم پا می‌شود.
• عفونت‌های پوستی و تجمع عفونت و عفونت‌های استخوانی به دلیل عدم جوش خوردگی و یا بعد از عمل جراحی.
• تجمع مایع لنف درون بافت که این امر باعث انسداد غدد لنفاوی می‌شود.
• ترومبوز عمیق وریدی که به دلیل ایجاد لخته خون در عروق داخلی پا ایجاد می‌شود.

علائم تورم پا

تورم پاها هیچگاه بی‌دلیل ایجاد نمی‌شود و در دسته بیماری‌هایی قرار دارد که به سرعت علائم از خود نشان می‌دهند.

• تنگی نفس در مقطع زمانی که پا متورم است نشانه بیماری نارسایی قلب است. در صورتی که ورم در هر دو پا باشد، ممکن است به دلیل ترومبوز عمیق وریدی باشد که به سبب درگیری ریه ایجاد شده است.
• اگر ورم پا همراه با خستگی باشد، علائم بیماری مانند آنمی و یا اختلالات کلیوی به وجود می‌آید.
• تورم پا همراه با اسهال نشانه بیمار گوارشی است.
• ادم پا همراه با زردی و رنگ پریدگی پوست نشانه اختلال کبدی مانند سیروز کبدی است.

درمان تورم پا

برای درمان ادم پا باید ابتدا دلیل بروز این عارضه مشخص شود و درمان متناسب با آن انجام شود. در زمان مراجعه به پزشک توضیح مشکلات که همراه با تورم ایجاد شده است و مصرف داروها و بیماری‌های زمینه‌ای درکنار معاینات پزشک و آزمایشات تشخیصی در پیدا کردن علت ورم پا مهم است. توصیه می‌شود در صورت ورم پا برای درمان به بهترین متخصص قلب و عروق مراجعه کنید.

قرار دادن پا بر روی سطح مرتفع

یکی از روش‌های از بین بردن ادم پا، قرار دادن پا در سطح بالاتر از بدن است که این امر سبب خروج مایع بافت از پا می‌شود، این کار را در زمان استراحت و یا خواب با قرار دادن چند بالشت زیر پا می‌توانید، انجام دهید.

درمان دارویی

داروهای ادرار آور باعث تکرر ادرار و تخلیه مایع توسط کلیه زمانی که علت ورم پا تجمع مایع بافتی باشد، می‌شود. لخته خون در عروق داخلی با تجویز داروهای رقیق کننده خون و برطرف کردن لخته خون درمان می‌شود که در مرحله بعدی تورم و ادم پا از بین می‌رود. در صورتی که ورم پا به دلیل نارسایی قلبی تشخیص داده شود، برای درمان و بهبود عملکرد قلب داروی ادرار آور تجویز می‌شود. تورم پا به دلیل عفونت‌های پوستی یا استخوان با داروی آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود. اگر عوارض داروی خاص و یا حساسیت باعث تورم شده باشد با قطع مصرف دارو تورم از بین می‌رود.

درمان فیزیوتراپی

یکی از راه‌های درمان ادم پا که امروزه بسیار کاربرد دارد، انجام فیزیوتراپی و استفاده از ابزار مانند جوراب واریس، بانداژ واریس، جوراب پنوماتیک واریس است. توجه داشته باشید انجام فیزیوتراپی و استفاده از ابزار فیزیوتراپی برای افراد مختلف با توجه به وضعیت جسمانی متفاوت است و باید با تجویز جراح و متخصص قلب و عروق باشد.

تخلیه مایع لنف

از روش‌های کاربردی برای تخلیه و برگشت مایع لنف به چرخه سیستم مرکزی بدن استفاده از ماساژ است. با انجام این کار بعد از مدتی ورم پا از بین می‌رود و ماساژ باید توسط فیزیوتراپ و یا با آموزش پزشک انجام شود.

ورزش کردن

از بهترین توصیه‌ها برای درمان و بهبود ورم پا و جلوگیری از این عارضه، ورزش کردن است، این کار باعث گردش خون و تخلیه مایع لنف می‌گردد و در صورتی که این فعالیت‌ها همراه با جوراب واریس باشد، فشار بر روی مایع زیاد شده و مایع لنف سریع‌تر به سمت بالا حرکت می‌کند.

عمل جراحی

برای درمان ورم پا در صورتی که روش‌های درمانی و استفاده از جوراب واریس بی‌تاثیر باشد، روش جراحی برای کاهش تورم، لنف ادم و کاهش سایز ساق پا تجویز می‌شود.