اکسیژن درمانی هیپرباریک (HBOT) یک درمان پزشکی است که شامل تنفس اکسیژن خالص در یک محفظه تحت فشار است. این درمان برای انواع شرایط پزشکی از جمله بهبود زخم استفاده شده است. در این مقاله به مزایای HBOT برای بهبود زخم می‌پردازیم.
اکسیژن درمانی هیپرباریک چیست؟
اکسیژن درمانی هیپرباریک تنفس اکسیژن خالص در یک محفظه تحت فشار را شامل می‌شود. این نوع درمان باعث افزایش میزان اکسیژن در بدن می‌شود که می‌تواند به بهبود و کاهش التهاب کمک کند.
HBOT به طور معمول برای شرایطی استفاده می‌شود که شامل کمبود اکسیژن به بافت‌های بدن می‌شود، مانند مسمومیت با مونوکسید‌کربن، بیماری رفع فشار و انواع خاصی از عفونت‌ها.
چگونه اکسیژن درمانی هایپرباریک برای ترمیم زخم عمل میکند؟
از HBOT می‌توان برای کمک به بهبود زخم با افزایش میزان اکسیژنی که به بافت‌های بدن می‌رسد، استفاده کرد. هنگامی که یک زخم رخ می‌دهد، روند بهبود طبیعی بدن شامل رشد رگ‌های خونی جدید و تولید بافت جدید است. این فرآیند به مقدار قابل توجهی اکسیژن نیاز دارد و در صورت کمبود اکسیژن در محل زخم، بهبودی ممکن است به تأخیر بیفتد.
HBOT با افزایش میزان اکسیژنی که به بافت‌های بدن می‌رسد عمل میکند. هنگامی که بیمار در یک محفظه هایپرباریک قرار می‌گیرد، فشار اتمسفر افزایش می‌یابد که اجازه می‌دهد تا اکسیژن بیشتری در خون حل شود.
این افزایش اکسیژن‌رسانی می‌تواند به تحریک رشد عروق خونی و بافت جدید کمک کند و باعث بهبود سریع‌تر زخم شود.
فواید اکسیژن درمانی هیپرباریک برای بهبود زخم
تسریع بهبودی زخم
یکی از مزایای اولیه هیپرباریک برای بهبود زخم این است که باعث تسریع بهبودی می‌شود. با افزایش میزان اکسیژنی که به بافت‌های بدن می‌رسد، HBOT می‌تواند به تحریک رشد رگ‌های خونی و بافت جدید کمک کند که این امر می‌تواند باعث بهبود سریع‌تر زخم شود. این قابلیت می‌تواند به ویژه برای زخم‌هایی که دیر التیام می‌یابند، مانند زخم پای دیابتی یا زخم فشاری مفید باشد.
کاهش التهاب
التهاب یک نوع پاسخ طبیعی بدن به آسیب یا عفونت محسوب می‌شود. در حالی که التهاب برای بهبودی ضروری است، التهاب بیش از حد می‌تواند بهبود را به تأخیر بیاندازد و خطر عفونت را افزایش دهد. نشان داده شده است که HBOT با افزایش میزان اکسیژنی که به بافت‌های بدن می‌رسد، التهاب را کاهش می‌دهد، این ویژگی می‌تواند به بهبود سریع‌تر و کاهش خطر عفونت کمک کند.
افزایش فعالیت آنتی باکتریال
HBOT فعالیت ضد باکتریایی گلبول‌های سفید را افزایش می‌دهد که می‌تواند به مبارزه با عفونت کمک کند. این ویژگی می‌تواند به ویژه برای زخم‌هایی که در معرض خطر عفونت هستند مانند زخم‌های جراحی یا زخم‌های سوختگی مفید باشد.
کاهش خطر قطع عضو
برای بیماران مبتلا به زخم پای دیابتی، خطر قطع عضو زیاد است. نشان داده شده است که هیپرباریک خطر قطع عضو را با سرعت دادن بهبود زخم، کاهش می‌دهد. HBOT با ترویج سریع‌تر بهبودی می‌تواند از نیاز به قطع عضو در بیماران مبتلا به زخم پای دیابتی جلوگیری کند.
بهبود کیفیت زندگی
زخم‌ها می‌توانند دردناک باشند و به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی بیمار تأثیر بگذارند. HBOT با سریع‌تر کردن بهبودی زخم می‌تواند به کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک کند. این قابلیت می‌تواند به ویژه برای بیمارانی که زخم‌های مزمن دارند، که ممکن است به صورت روزانه درد و ناراحتی را تجربه کنند، مفید باشد.
درمان غیر تهاجمی
HBOT یک درمان غیر تهاجمی است که شامل جراحی یا دارو نمی‌شود. این امر آن را به یک گزینه درمانی ایمن و مؤثر برای بیمارانی تبدیل میکند که ممکن است نتوانند تحت عمل جراحی قرار گیرند یا ممکن است در معرض خطر عوارض جانبی دارو باشند.
عوارض جانبی احتمالی HBOT چیست؟
در حالی که درمان با اکسیژن هایپرباریک (HBOT) به طور کلی بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود، برخی از عوارض جانبی بالقوه وجود دارد که بیماران باید از آنها آگاه باشند. این عوارض اغلب خفیف و موقتی هستند و در شرایط عادی پس از تکمیل درمان از بین می‌روند.
گوش درد
یکی از شایع‌ترین عوارض جانبی هیپرباریک درد یا ناراحتی گوش است. این مورد به دلیل تغییر فشاری است که هنگام قرار دادن بیمار در اتاقک هایپرباریک رخ می‌دهد. برای کاهش این ناراحتی، اغلب به بیماران دستور داده می‌شود که در طول درمان آب دهان قورت دهند، خمیازه بکشند یا آدامس بجوند.
گرفتگی سینوس
یکی دیگر از عوارض جانبی احتمالی HBOT احتقان سینوسی است. این نیز به دلیل تغییر فشاری است که در محفظه هایپرباریک رخ می‌دهد. بیماران ممکن است در طول درمان احساس پری یا فشار در سینوس‌های خود را تجربه کنند.
خستگی
پس از 1 جلسه اکسیژن درمانی هیپرباریک، بیماران ممکن است احساس خستگی یا خستگی کنند. این یک عارضه جانبی رایج است و اغلب موقتی است. به بیماران توصیه می‌شود بعد از درمان استراحت کنند و از فعالیت بدنی شدید خودداری کنند.
تغییرات موقت در دید
برخی از بیماران ممکن است تغییرات موقتی در بینایی پس از HBOT تجربه کنند. این مورد می‌تواند شامل تاری دید، دید تونلی یا مشکل در تمرکز باشد. این تغییرات در بیشتر مواقع موقتی هستند و بیشتر اوقات ظرف چند ساعت پس از درمان برطرف می‌شوند.
مسمومیت اکسیژن
در موارد نادر، هیپرباریک می‌تواند باعث مسمومیت با اکسیژن شود، زمانی رخ می‌دهد که اکسیژن بیش از حد در بافت‌های بدن وجود دارد. علائم مسمومیت با اکسیژن می‌تواند شامل تشنج، سرگیجه، حالت تهوع و انقباض عضلانی باشد. با این حال، این یک عارضه نادر است و بیشتر در بیمارانی که هیپرباریک را برای مدت طولانی یا با فشار‌های بسیار بالا دریافت می‌کنند، رخ می‌دهد.
باروتروما
باروتروما زمانی رخ می‌دهد که تغییری در فشار ایجاد می‌شود و باعث آسیب به بافت‌های بدن می‌شود. این عارضه می‌تواند در گوش‌ها، سینوس‌ها یا ریه‌ها رخ دهد. با این حال، این یک عارضه نادر HBOT است و بیشتر در بیمارانی رخ می‌دهد که از قبل شرایطی مانند بیماری ریوی یا عفونت گوش دارند.
در حالی که درمان با اکسیژن هایپرباریک به طور کلی بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود، برخی از عوارض جانبی بالقوه وجود دارد که بیماران باید پیش از مراجعه به کلینیک درمانی دکتر مبینی در تهران از آنها آگاه باشند.
این عوارض بیشتر خفیف و موقتی هستند و در اکثر مواقع پس از تکمیل درمان از بین می‌روند. بیماران باید قبل از انجام این درمان در مورد خطرات و مزایای بالقوه هیپرباریک با دکتر صحبت کنند.
رعایت تمام دستورالعمل‌ها و اقدامات احتیاطی ارائه شده توسط ایشان برای به حداقل رساندن خطر عوارض بسیار مهم است.
جمع بندی
اکسیژن درمانی هایپرباریک یک گزینه درمانی ایمن و مؤثر برای ارتقاء بهبود زخم است. با افزایش میزان اکسیژنی که به بافت‌های بدن می‌رسد، هیپرباریک می‌تواند به بهبود سریع‌تر، کاهش التهاب و افزایش فعالیت ضد باکتری کمک کند.
HBOT همچنین می‌تواند خطر قطع عضو را کاهش دهد و کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشد. این یک درمان غیر تهاجمی است که برای بیمارانی که ممکن است نتوانند تحت عمل جراحی قرار گیرند یا در معرض خطر عوارض جانبی دارو باشند، بی‌خطر است.
بدون دیدگاه