سکته مغزی امروزه به یکی از دلایل مهم مرگ و میر در جهان تبدیل شده است. این عارضه زمانی اتفاق می افتد که خون رسانی به قسمتی از بافت مغز در اثر مسدود شدن و پارگی رگ ها متوقف شود. این عارضه با توجه به شدت، نوع و محل آن در مغز علائم و عوارضی به دنبال خواهد داشت. نشانه های سکته مغزی به صورت ناگهانی خود را نشان می دهند. در ادامه مطلب در خصوص علائم و عوامل بروز سکته مغزی مطالبی بیان خواهد شد.
عوامل سکته مغزی چیست؟
آشنایی با عوامل و نشانه های سکته مغزی می تواند کمک کند که فرد از بروز این عارضه در حد توان جلوگیری کند. عوامل سکته مغزی با توجه به نوع سکته مغزی تقسیم بندی می شوند. به همین سبب برای بررسی عوامل ابتدا انواع سکته مغزی بیان می شود.
سکته مغزی ایسکمیک
اگر خون رسانی به مغز به دلیل انسداد شریان های داخلی یا محیطی مغز در اثر تشکیل لخته خون متوقف شود؛ این نوع سکته رخ خواهد داد. ۸۵% سکته های مغزی در این گروه تقسیم بندی می‌شود.
دلایل مهم زیر از عوامل بروز این نوع سکته هستند:
- اختلالات قلبی و عروقی تشکیل دهنده لخته خون
- بیماری های قلبی مانند آریتمی و نامنظم شدن ضربان قلب
- رسوب مولکول های چربی (اترواسکلروز) و تشکیل پلاک در رگ های گردنی
- بسته شدن سرخرگ رساننده خون به مغز
سکته مغزی هموراژیک
هر گاه در اثر عوامل مختلفی شریان های خون رسان مغز دچار پارگی شوند و در قسمتی از مغز خونریزی اتفاق بیفتد؛ این نوع سکته رخ خواهد داد. خطر مرگ در این سکته نسبت به سایر سکته ها بالاتر است. هر چقدر حجم خون وارد شده به مغز بیشتر باشد؛ آسیب و عارضه سکته بیشتر خواهد بود زیرا خون وارد شده در مغز باعث تخریب سلول ها می شود. سکته مغزی هموراژیک به دو دسته خونریزی درون مغزی و خونریزی زیر عنکبوتیه تقسیم بندی می شود.
مهم ترین عوامل بروز این سکته عبارتند از:
- بیماری پرفشاری خون
- بیماری تصلب شرایین
- ضربه مغزی
- مصرف بیش از حد مشروبات الکلی
- ضعیف شدن دیواره رگ ها یا آنوریسم
- بدشکلی در ساختار شریانی – وریدی
- مصرف بیش از حد داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین
رایج ترین نشانه های سکته مغزی چیست؟
نشانه های سکته مغزی با توجه به نوع سکته مغزی، نوع شریان پاره شده یا مسدود شده، ناحیه درگیر در مغز، وسعت ناحیه ی تخریب شده در مغز و دیگر پارامترها می تواند متفاوت باشد.
نشانه های سکته مغزی هموراژیک در افراد که به صورت مشترک فارغ از نوع سکته خونریزی دهنده و ناحیه درگیر بروز پیدا می کند؛ عبارتند از:
- دیسفاژی یا مشکل در بل
- آفازی یا مشکل در صحبت کردن
- از دست دادن تعادل بدن
- احساس سردرگمی و پریشانی
- حالت تهوع
- استفراغ
- سردردهای شدید و ناگهانی
- داشتن سرگیجه های شدید
- احساس بی حسی و ضعف بدن در پا، بازوها
- احساس ضعف و سستی در یک طرف بدن
- تشنج
- هوشیار نبودن به صورت کامل یا جزئی
- نور هراسی
- احساس سفتی در نخاع
- احساس بی قراری در اعضای بدن
نشانه های سکته مغزی ایسکمیک عبارتند از:
- احساس ضعف در ساق پا، استرابیسم یا انحراف چشم و بی اختیاری ادرار در صورتی که رگ قسمت جلویی مغز دچار آسیب شده باشد.
- مشکل در تکلم، مشکل در بلع، احساس فراموشی و فلج اندام ها و عضلات در صورتی که رگ مغز میانی دچار آسیب شده باشد.
- دوبینی، حالت تهوع، سرگیجه، فلج عضلات و اندام ها، عدم کنترل عضلانی و اختلال تعادلی در هنگام راه رفتن یا برداشتن اشیا، نیمه کوری یا اختلال دید نسبت به نور، رنگ و شکل اشیا در صورت ایجاد آسیب در رگ سرخرگ قاعده ای
افراد باید به این نکته دقت داشته باشند که در صورت ایجاد نشانه های سکته مغزی حتی اگر علائم خفیف باشند باید فوراً به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنند.
درمان عوارض و نشانه های سکته مغزی
درمان سکته مغزی با توجه به ناحیه درگیر در مغز، میزان پیشروی عارضه، دلیل سکته مغزی و نوع سکته مغزی توسط متخصص مغز و اعصاب انجام می شود. از روش های درمانی سکته مغزی عبارتند از:
دارو درمانی
مراجعه به پزشک متخصص در ساعات ابتدایی سکته مغزی خصوصاً ساعت اول اهمیت زیادی دارد. در ساعات ابتدایی پزشک با تجویز دارو لخته های خون وارد شده به مغز را متلاشی می کند و از گسترش آسیب مغز جلوگیری می کند. با تجویز داروهای ترومبولیتیک لخته های موجود در شریان های مغزی از بین برده می شود و تا حدودی باعث درمان عوارض سکته مغزی می شوند. تزریق داروهایی مانند آلتپلاز می تواند لخته های مسدود کننده رگ ها را از بین ببرد و با این کار از خونریزی مغزی جلوگیری کنند.
جراحی
پزشک متخصص مغز و اعصاب ممکن است برای درمان سکته مغزی جراحی را انتخاب کند. در صورتی که رگ ها دچار تنگی شده باشند و التهاب رگ همراه با لخته زیاد مشاهده شود؛ ممکن است پزشک متخصص برای رفع این موارد از جراحی بهره بگیرد.
درمان های توانبخشی
توانبخشی یکی از مهم ترین مرحله های درمان بیماران سکته مغزی است. از طریق تحریک مغناطیسی مغز و الکتریکی مغز باعث بهبود عوارض سکته مغزی مانند اختلال در حرکت می شود. بازگشت عملکرد دست و سایر اندام ها، کاهش درد عضلات و افزایش تعادل بدن از جمله هدف های درمان توانبخشی است.
نتیجه گیری
نشانه های سکته مغزی با توجه به نوع سکته مغزی و محل درگیر در مغز و نوع شریان مسدود شده یا پاره شده می تواند متفاوت باشد. مشکل در صحبت کردن، گیجی، سردرد های شدید و ناگهانی، مشکل در حفظ تعادل بدن، عدم توانایی بلند کردن هر دو دست به صورت هم زمان، افتادگی یک طرفه صورت می تواند از علائم وقوع سکته مغزی باشد. پزشک متخصص مغز و اعصاب از طریق تجویز دارو، جراحی، تغییر سبک زندگی بیمار و روش های توانبخشی عوارض و نشانه های سکته مغزی را درمان می کند.
با توجه به پیشرفت علم در حوزه درمان بیماری های مرتبط با قلب مراجعه زود هنگام به پزشک می تواند به طور قابل توجهی در کنترل و درمان بیماری های قلبی مؤثر باشد. در صورت داشتن علائم سکته قلبی برای معاینه می توانید به مطب دکتر محمد رضا مبینی متخصص قلب و عروق در تهران مراجعه کنید.
بدون دیدگاه