درمان زخم های عروقی و وریدی

زخم‌های عروقی عارضه‌هایی هستند که به خاطر گردش خون ضعیف در پاها بروز می‌کنند. این جراحت‌های پیش آمده ممکن است از چند هفته تا چند ماه در روند بهبود باقی بمانند. امروزه روش‌هایی برای رفع و درمان زخمهای عروقی و وریدی توسط متخصصین قلب و عروق بکار گرفته می‌شود. در این مقاله به بیان انواع روش‌های درمان، عوامل خطرساز ناشی از زخم‌های عروقی و وریدی و راه‌های پیشگیری از این عارضه می‌پردازیم.

علت پیدایش زخمهای عروقی

زخم‌های عروقی معمولاً به دلیل برگشت خون به عقب در عروق خونی و عدم رسیدن به قلب، در پاها رخ می‌دهند. این عارضه به دلیل نارسایی عروق، اختلال در دریچه عروق قلب و مشکل در جریان خون ایجاد می‌شود، به این صورت که افزایش فشار وارده به عروق خونی، باعث ایجاد فشار خون در ناحیه دچار عارضه شده که در نهایت باعث پارگی عروق خونی می‌شود و با کوچک‌ترین برخورد و جراحت، عامل ایجاد زخمهای عروقی می‌شود. از دیگر موارد موثر در ایجاد زخم‌های عروق خونی، اختلال در گردش خون است که باعث عدم اکسیژن‌رسانی و مواد مغذی به پوست، بدن و پاها می‌شود که در نهایت، التهاب در آن نقطه و ایجاد زخم باز را شامل می‌شود.

در ادامه به سایر دلایل موثر در پیدایش زخمهای عروقی اشاره خواهیم داشت.

• تروما
• بارداری
• نارسایی‌های قلبی
• رگ‌های واریسی
• ابتلا به فشار خون بالا
• افزایش وزن و چاقی
• اختلال در انعقاد خون
• ترومبوز سیاهرگی عمقی
• سانحه مانند شکستگی در پاها و جراحت

چه عواملی احتمال ابتلا به زخمهای عروقی را افزایش میدهند؟

• مصرف مشروبات الکلی در به وجود آمدن این بیماری موثر است.
• رژیم غذایی پر کالری که باعث چاقی و افزایش وزن زیاد می‌شود.
• استعمال دخانیات و مواد مخدر، احتمال ابتلا به زخم‌های وریدی را بالا می‌برد.
• افزایش سن و رسیدن به دوره میانسالی احتمال بروز این زخم‌ها را بالا می‌برد.
• برخی مادران باردار به دلیل تغییرات هورمونی در بدن ممکن است مبتلا به زخم‌های عروقی شوند.
• افرادی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و بیماری‌های ضعف سیستم ایمنی بدن هستند، مستعد این بیماری می‌باشند.

علائم زخمهای عروقی پا

زخم‌های عروقی در پاها معمولا در ناحیه ساق پا و بالاتر از مچ نمایان می‌شوند و بسیار دردناک هستند. این نوع زخم‌ها در دسته زخم‌های باز قرار دارند. دوره درمان زخم‌های عروقی پا حدود 1 ماه به طول می‌انجامد، اما در ابتدا باید علائم این بیماری را بشناسید و زمانی که با هر یک از این موارد رو به رو شدید، باید بدون از دست دادن زمان به بهترین متخصص قلب و عروق مراجعه کنید. در ادامه برخی علائم این بیماری را بیان می‌کنیم:

• احساس سنگینی پاها
• احساس درد شدید و ورم در پاها
• تغییر رنگ و تیرگی در ناحیه زخم
• تورم و حالت غیر عادی در مچ پاها
• زخم باز ایجاد شده دارای بوی بد و ترشح است.
• پوست در ناحیه آسیب دیده ضخیم و کلفت می‌شود مانند پینه بستن.
• حساس و قرمز شدن پوست پاها همراه با خارش در ناحیه پوسته شده
• نمایان شدن و متورم شدن عروق خونی (رگ‌های عنکبوتی واریس)

لازم به ذکر است که این علائم در همه افراد به وجود نمی‌آید و ممکن است با توجه به شدت بیماری و نوع شرایط بدن، برخی از این علائم در فرد ایجاد و مشاهده شود. در صورتی که هر کدام از این علائم را داشتید برای درمان به موقع اقدام نمایید.

انواع زخمهای عروقی

زخم‌های عروقی دارای انواع مختلفی هستند که به تفکیک هر یک را توضیح دادیم. این زخم‌ها ممکن است به دلیل اختلال در شریان خونی و یا آسیب در ورید پاها باشد.

زخم های شریانی

انسداد شریان خونی مهم‌ترین دلیل برای پیدایش زخم‌های شریانی هستند. شریان خون، وظیفه خون‌رسانی و اکسیژن به اندام‌های بدن را دارد. در صورتی که خون‌رسانی توسط شریان مسدود شده مختل شود، این نوع زخم‌ها به وجود می‌آیند که به آنها زخم ایسکمیک گفته می‌شود. از نشانه زخم‌های شریانی، می‌توان به شکل زخم که به صورت فرو رفته و محل ایجاد زخم که بیشتر در مچ پاها و قوزک است، اشاره کرد.

علائم زخم های شریانی

• زخم‌هایی هستند که بوی بدی ندارند.
• زخم‌هایی قرمز و یا سیاه رنگ و عمیق.
• پوست براق‌، خشک و بدون مو در محل زخم.
• درد در نواحی ذکر شده، در زمان شب و استراحت بیشتر می‌شود.
• در صورتی که پا آویزان باشد، این زخم‌ها قرمز و در صورتی که پا به سمت بالا است، کم‌رنگ می‌شوند.

دلایل پیدایش زخم های شریانی

• افزایش سن
• آترواسکلروز
• واسکولیت
• مشروبات الکلی
• کلسترول خون بالا
• بیماری‌های کلیه
• بیماری فشار خون بالا
• مصرف سیگار و دخانیات
• تروما، آسیب و جراحت
• بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت

زخم های وریدی

بیشترین موارد مشاهده شده از زخمهای عروقی، زخم وریدی است که به دلیل آسیب به رگ‌ها ایجاد می‌شود. عروق خونی وظیفه انتقال خون از قلب به نقاط مختلف بدن را داشته و این کار توسط دریچه‌هایی در رگ‌ها به نام دریچه‌های لانه کبوتری انجام می‌شود که مانع برگشت خون به سمت عقب می‌شوند. در صورت اختلال در عملکرد این عضو بدن، خون به سمت عقب برگشت کرده و در ناحیه‌ای تجمع پیدا می‌کند و در نهایت این تجمع به عروق خونی فشار و آسیب وارد کرده و باعث پارگی و خونریزی می‌شود. در ناحیه آسیب دیده، تورم شدیدی ایجاد می‌شود که مانع از خون‌رسانی به بافت آن قسمت می‌شود و این نوع زخم‌ها در پا به وجود می‌آید. مکان شکل‌گیری زخم‌های وریدی معمولا در ناحیه زیر زانو و داخل مچ پاها است. ناگفته نماند که زخم‌های وریدی با درد شدیدی همراه نیستند، بنابراین این مورد نباید باعث شود که شما برای درمان اقدام نکنید و زمان را از دست بدهید.

علائم زخم های وریدی

• التهاب
• درد
• خارش
• پوسته شدن در ناحیه آسیب دیده
• ایجاد لکه‌های قهوه‌ای و سیاه رنگ

دلایل ایجاد زخم های وریدی

• تروما
• بارداری
• ضربه و جراحت
• فشار خون بالا
• افزایش وزن و چاقی
• ترومبوز سیاهرگ داخلی
• رگ‌های عنکبوتی و واریسی
• نارسایی قلب
• مشکل انعقاد خون

پیشگیری از زخمهای عروقی

اهمیت به توصیه‌های پزشکی و اصلاح سبک زندگی، از بروز زخم‌های عروقی جلوگیری می‌کند. برخی موارد دیگر عبارتند از:

در صورتی که سابقه زخم‌های واریسی دارید، باید بدانید که امکان ابتلای دوباره آن وجود دارد. استفاده از جوراب واریسی توسط پزشک متخصص قلب و عروق توصیه می‌شود. این جوراب با تحت فشار قرار دادن پا، باعث بهبود روند جریان خون و مانع از به عقب برگشت خون در پاها می‌شود. روش استفاده از این جوراب طبق توصیه پزشک، از صبح تا زمان خواب است و قبل از خوابیدن باید از پا خارج شوند، زیرا فشار زیاد و طولانی مدت نیز خود آسیب‌هایی وارد می‌کند.

از دیگر موارد پیشگیری از زخم‌های عروقی، کاهش وزن، درمان برخی بیماری‌ها مانند دیابت و فشار خون بالا، استفاده از رژیم غذایی و ورزش روزانه است. درمان رگ‌های واریسی و از بین بردن این عروق مانع از بروز زخمهای عروقی می‌شود، بنابراین باید وجود واریس را جدی بگیرید.

درمان زخمهای عروقی

برای درمان زخم‌های عروقی ابتدا باید علت ایجاد زخم‌های عروقی مشخص شود تا بهترین درمان برای آن انجام گیرد. اغلب برای درمان این زخم‌ها آنتی‌بیوتیک و دیگر موارد درمانی تجویز می‌گردد که البته بستگی به شرایط زخم‌های فرد دارد. ناگفته نماند که گاهی از روش‌های نیمه تهاجمی جراحی برای رفع زخم‌های عروقی استفاده می‌کنند. توصیه می‌شود برای درمان زخم‌های عروقی به بهترین متخصص و جراح قلب و عروق مراجعه کنید.

درمان زخم های شریانی

برای درمان زخم‌های شریانی ابتدا میزان گردش خون در ناحیه آسیب دیده را مورد بررسی قرار می‌دهند. در درمان زخم‌های شریانی، پزشک متخصص قلب و عروق برای افزایش جریان خون از آنژیوپلاستی استفاده می‌کند. در این روش درمانی با استفاده از بالون و کاتتر، انسداد‌های شریانی را برطرف کرده که بعد از آن جریان خون افزایش می‌یابد. برای بهبود علائم این نوع زخم‌ها، از داروهای آنتی‌بیوتیکی استفاده می‌کنند. در صورتی که میزان خون‌رسانی بهبود نیابد و عضو به شدت عفونی و آلوده باشد، پزشکان توصیه به قطع عضو برای جلوگیری از پیش‌روی زخم می‌کنند. از دیگر روش‌های نوین برای جلوگیری از گسترش عفونت در زخم‌های شریانی استفاده از پانسمان مخصوص، زیر نظر متخصص و رعایت توصیه‌های درمانی است.

درمان زخم های وریدی

برای درمان زخم‌های وریدی، بیشتر تمرکز در تمیز کردن و پانسمان فشاری است. این پانسمان یا بانداژ فشاری باعث افزایش فشار خون و بهبود زخم می‌شود. در این نوع زخم‌ها تجویز آنتی‌بیوتیک به تنهایی باعث درمان نمی‌شود و باید حتما بانداژ فشاری استفاده کرد و زیر نظر پزشک درمان انجام شود.

مراقبتهای زخمهای عروقی در خانه

ناگفته نماند که علاوه بر اقدامات درمانی پزشکی باید برخی مراقبت‌های خاص را در خانه هم انجام دهید تا زخم‌های به وجود آمده، دچار عفونت باکتریایی نشوند. در ادامه به برخی نکات مهم که باید رعایت شوند، اشاره خواهیم کرد.

• از خاراندن این زخم‌ها خودداری کنید.
• بدون تجویز پزشک بر روی این زخم‌ها دارو نمالید.
• از لباس‌های تنگ و چسبان یا پلاستیکی استفاده نکنید.
• تعویض پانسمان باید زیر نظر پزشک و با تجویز او باشد.
• محل زخم را با آب گرم، صابون و محلول شستشو دهنده تمیز کنید.
• ورزش سبک مانند پیاده روی برای بهبود خون‌رسانی توصیه می‌شود.
• استفاده از رژیم غذایی درست و کاهش وزن در روند بهبودی تاثیر دارد.
• به صورت دوره‌ای برای چکاپ و روند بهبود زخم به متخصص مراجعه کنید.
• برخورد و صدمه دیدن زخم با اجسام باعث تجدید زخم و طولانی شدن روند درمان می‌شود.
• ترک سیگار و مواد مخدر و مشروبات الکلی باعث بهبود سلامتی و تسریع در روند درمان زخم می‌شود.